شهر کتاب اردیبهشت میزبان مراسم رونمایی از کتاب هنرستانک نوشته امید بابک پور بود.
امید بابک پور متولد 1356 اصفهان است مهندسی مکانیک طراحی جامدات و همین طور کارشناسی موسیقی خوانده است.
مدیر آموزشگاه موسیقی سرنا است به گفته خودش از سال 1367 با تشویق و راهنمایی برادرش مهرداد بابک پور یادگیری ساز سه تار را نزد استاد مجید بداخشان آغاز کرد و سپس ساز تار را نزد استادان سعید رضوان-حسن علی خاصی و هدایت اله سیاره در اصفهان ادامه داد.
همچنین از محضر استادان تهران مهرداد دلنوازی-مرحوم شهریار فریوسفی و همچنین استاد بهروز همتی و استاد هوشنگ ظریف و علی قمصری بهره های فراوان برده است.
در این مراسم جمعی از هنرمندان، اساتید موسیقی، علاقه‌مندان حوزه کودک و خانواده‌ها گرد هم آمدند تا از کتابی رونمایی کنند که هدفش نه‌تنها آموزش موسیقی، بلکه کاشتن بذر عشق به هنر در دل کودکان است.
کتاب «هنرستانک» نوشته‌ی امید بابک‌پور، تازه‌ترین تجربه در پیوند میان آموزش، شعر و تصویر است؛ اثری که تلاش می‌کند مسیر خشک و کلاسیک آموزش موسیقی را با لطافت شعر و ریتم زندگی کودکانه در هم آمیزد.
مراسم با صحبت‌های آرش مشتاقی میزبان جلسه آغاز شد.
او ضمن خوش‌آمدگویی به مهمانان گفت: «وجود چهره‌های برجسته موسیقی در این نشست، نه‌فقط مایه‌ی خوشحالی، بلکه نشانه‌ای از احترام متقابل هنرمندان به یکدیگر است.»
مشتاقی سپس با اشاره به واژه «کلاسیک» و ریشه‌ی لاتین آن افزود: «آموزش کلاسیک یعنی مسیر گام‌به‌گام و منظم یادگیری.
در واقع، استاد برای هر مرحله از رشد هنرجو برنامه دارد. این ساختار منسجم را در هنرستان‌های موسیقی می‌بینیم و امروز در کتاب هنرستانک نیز به‌زیبایی بازتاب یافته است.»
از هنرستان وزیری تا آموزش کودک
او در بخش دیگری از سخنانش، نگاهی تاریخی به روند آموزش موسیقی ایرانی انداخت: «پیش از تأسیس هنرستان موسیقی توسط علی‌نقی وزیری، آموزش موسیقی بیشتر بر پایه‌ی تقلید و تجربه‌ی شخصی شکل می‌گرفت.
با تأسیس هنرستان، موسیقی ایرانی وارد مرحله‌ای علمی و جهانی شد. کتاب‌های هنرستان، مرجع اصلی آموزش نسل‌ها بودند و هنوز هم پایه تدریس‌اند. هنرستانک در حقیقت تداوم همان مسیر است، اما با زبانی کودکانه و روشی نرم‌تر که ذهن و دل کودک را همزمان درگیر می‌کند.»
به گفته مشتاقی، یکی از ویژگی‌های متمایز کتاب، تکیه بر درک شهودی کودک از ریتم و شعر است.
«کودک با شنیدن شعر و تکرار ریتم، ناخودآگاه وارد دنیای موسیقی می‌شود. هنرستانک نه یک کتاب درسی خشک، بلکه تجربه‌ای شنیداری و دیداری است که مفاهیم پایه را از طریق بازی و شعر آموزش می‌دهد.»
بازاندیشی در آموزش موسیقی کودک
در ادامه نشست، مشتاقی به چالش‌های آموزش موسیقی کودک در ایران پرداخت و گفت: «گاهی تصور می‌شود کلاس موسیقی برای کودک باید صرفا تفریح باشد.
اما آموزش موسیقی، اگر با روش درست و زبان کودکانه همراه شود، می‌تواند هم سرگرم‌کننده و هم هدفمند باشد.
کتاب هنرستانک نمونه‌ی خوبی از این تعادل است؛ اثری که همزمان به جنبه‌ی علمی و احساسی موسیقی توجه دارد.»
او همچنین به اهمیت بازنگری مداوم در متون آموزشی اشاره کرد و افزود: «ویرایش‌های بعدی کتاب نشان‌دهنده‌ی پویایی ذهن نویسنده است؛ ذهنی که هم به سنت وفادار است و هم با نیازهای آموزشی امروز پیش می‌رود.»
امید بابک‌پور؛ از هنرستان تا هنرستانک
سپس نوبت به سخنان نویسنده کتاب، امید بابک‌پور، رسید.
او با تواضع از اساتید بزرگ موسیقی ایران یاد کرد: « من ارادت ویژه به اساتید بزرگی چون روح‌الله خالقی و فرامرز پایوردارم.
آنچه ما امروز داریم، مستقیم یا غیرمستقیم حاصل تلاش‌های آن نسل طلایی است.»
بابک‌پور توضیح داد که ایده نگارش این کتاب از دل تجربه‌ی چندین ساله تدریس موسیقی کودک زاده شد.
«کتاب هنرستان حدود هشتاد سال است که آموزش داده می‌شود. ساختار آن عالی است، اما برای کودکان نیاز به زبان ساده‌تر، رنگ‌های شادتر و اشعار کودکانه داشتیم.»
هنرستانک در واقع پلی است میان میراث وزیری و خالقی با دنیای امروز کودک.
او تأکید کرد که اولین برخورد کودک با معلم موسیقی، نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت هنری او دارد.
«اگر این برخورد همراه با لبخند، رنگ و شعر باشد، موسیقی در جان کودک ریشه می‌دواند.
شعرها، تصاویر و واژه‌های فارسی در این کتاب برایم بسیار اهمیت داشت، چون هر واژه بار عاطفی و فرهنگی خودش را دارد.»
خانواده، فرهنگ و استمرار آموزش
مهرداد بابک‌پور، برادر نویسنده که خود نیز از اساتید مطرح موسیقی اصفهان است، در سخنانش گفت: «هر فعالیت فرهنگی به پشتیبانی نیاز دارد.
اگر حمایت وجود نداشته باشد، حتی بهترین ایده‌ها هم دوام نمی‌آورند. متأسفانه در کشور ما بیشتر فعالیت‌های مؤثر فرهنگی در بخش خصوصی شکل می‌گیرد.
امیدوارم نهادهای دولتی هم اهمیت آموزش موسیقی را درک کنند، چون توسعه واقعی از آموزش آغاز می‌شود.»
او به تحقیقی اشاره کرد که نشان می‌دهد بیش از ۷۰درصد کودکان پس از سال نخست یادگیری موسیقی، ادامه نمی‌دهند.
«دلیلش گاهی خستگی یا عدم ارتباط عاطفی با ساز است. هنرستانک می‌تواند این چرخه را بشکند، چون کودک در آن با شعر، رنگ، و ریتم به موسیقی نزدیک می‌شود نه با ترس و اجبار.»
تجربه زنده موسیقی در مراسم
یکی از بخش‌های به‌یادماندنی مراسم، اجرای زنده‌ی شاگرد خردسال امید بابک‌پور بود. دختربچه‌ای کوچک، چند قطعه از کتاب را با تار اجرا کرد. لبخند حضار و تشویق ممتد سالن، نشان می‌داد که تأثیر موسیقی بر روح کودک چقدر ملموس و عمیق است.
در بخشی دیگر، کلیپی از صفحات کتاب روی پرده نمایش داده شد؛ شعرها، تصویرها و ملودی‌ها به‌صورت همزمان پخش می‌شدند و فضایی شبیه کلاس موسیقی در ذهن مخاطب می‌ساختند. خود بابک‌پور نیز در فواصل سخنانش، برخی اشعار کتاب را با ریتم خاص اجرا کرد.
ویژگی‌های بصری و محتوایی کتاب
کتاب «هنرستانک» برخلاف بسیاری از متون آموزشی، برای خودآموزی طراحی نشده است.
نویسنده تأکید می‌کند که حضور معلم، عنصر جدایی‌ناپذیر فرآیند یادگیری است. تصاویر این کتاب، با محوریت موضوعاتی چون محیط زیست، خانواده و اقوام ایرانی طراحی شده‌اند تا کودک بتواند در حین یادگیری موسیقی، به جهان پیرامون خود نیز آگاه شود. رنگ‌ها، فونت‌ها و ترکیب‌بندی‌ها طوری انتخاب شده‌اند که حس امنیت و شادی را در کودک برانگیزند.
هر قطعه موسیقی در کتاب، پیوندی با قطعات معروف کتاب «هنرستان» دارد و به این ترتیب، کودک به تدریج وارد زبان موسیقایی کلاسیک ایران می‌شود، بی‌آنکه از خشکی مفاهیم دچار دلزدگی شود.
بازتاب فرهنگی و اهمیت اثر
رونمایی «هنرستانک» تنها معرفی یک کتاب نبود، بلکه یادآوری این حقیقت بود که آموزش موسیقی از دوران کودکی، می‌تواند بنیان فرهنگ شنیداری جامعه را تغییر دهد. در دورانی که کودکان بیش از هر زمان دیگری با محتوای تصویری و بی‌ریشه روبه‌رو هستند، اثری مانند هنرستانک می‌کوشد تا ریتم، شعر و تصویر را به شکل اصیل و هدفمند در کنار هم بنشاند.
در پایان مراسم، جمعی از شرکت‌کنندگان، از جمله چند تن از اساتید موسیقی کودک، با نویسنده به گفت‌وگو پرداختند. حس عمومی سالن، امید و علاقه بود؛ حسی که شاید سال‌ها پیش در هنرستان موسیقی تهران جریان داشت و اکنون در قالبی تازه و کودکانه زنده شده است.
دسترسی و انتشار
علاقه‌مندان می‌توانند کتاب «هنرستانک» را از انتشارات عارف در تهران تهیه کنند و در اصفهان از فروشگاه‌های دیلمان و شیرانی خریداری کنند.